Trong bài viết dưới đây, Điện máy Sharp Việt Nam sẽ chia sẻ lý thuyết vê từ trường là gì? Tính chất và cách xác định từ trường kèm theo các dạng bài tập có lời giải chi tiết giúp bạn hệ thống lại kiến thức của mình nhé
Nội dung bài viết
Từ trường là gì?
Từ trường là một dạng vật chất tồn tại trong không gian mà biểu hiện cụ thể là sự xuất hiện của lực từ tác dụng lên một dòng điện hay một nam châm đặt trong đó.
Hướng của từ trường
Hướng của từ trường tại một điểm là hướng Nam – Bắc của kim nam châm nhỏ nằm cân bằng tại điểm đó.
Tại mỗi vị trí nhất định trong từ trường của thanh nam châm hoặc của dòng điện, kim nam châm đều chỉ một hướng xác định.
Tính chất của từ trường
Tính chất cơ bản của từ trường là tác dụng lực từ lên nam châm hoặc dòng điện đặt trong nó
Cách xác định từ trường
Hiện nay, nam châm là công cụ thông dụng nhất để xác định từ trường. Thông thường, kim nam châm sẽ luôn ở trạng thái cân bằng theo hướng N-B. Tuy nhiên, nếu xuất hiện từ trường, kim sẽ bị lệch hướng, giúp người dùng dễ dàng nhận biết.
Hoặc để xác định từ trường tồn tại xung quanh dây dẫn mang dòng điện, chúng ta có 3 cách như sau:
- Tác dụng lực lên một dòng điện khác đặt cạnh
- Tác dụng lực lên một hạt mang điện đang chuyển động dọc theo
- Tác dụng lực lên một kim nam châm đặt cạnh
Tham khảo thêm:
- Lực đẩy Acsimet là gì? Công thức tính lực đẩy Acsimet chính xác 100%
- Lý thuyết 3 định luật Niutơn và bài tập có lời giải từ A- Z
- Trọng lực là gì? Công thức tính trọng lực chuẩn 100% [Bài tập có lời giải]
Ứng dụng của từ trường
Hiện nay, từ trường được ứng dụng rất nhiều trong đời sống thực tiễn như
- Máy điện quay như máy phát điện, động cơ điện hoặc một số thiết bị tương tự
- Máy điện tĩnh như máy biến áp, tụ điện…
- Các dụng cụ đo đạc, thăm dò và phát tín hiệu sử dụng từ trường như micro, loa, bộ cảm biến đo độ rung…
- Nam châm điện trong cần cẩu sắt, cuộn dây rơ le…
- Đệm từ trường trong tàu cao tốc, bộ cản dịu trong đồng hồ đo độ đặc,…
Ngoài ra, từ trường có ảnh hưởng đến sức khỏe con người theo hướng tích cực như từ trường có tác dụng trị liệu trong các bệnh lý sau đây:
- Giảm đau do viêm khớp, căng cơ, hội chứng sau bại liệt và các tình trạng đau cơ xương khác
- Giảm đau mỏi và các triệu chứng đau cơ xơ hóa khác
- Đảo ngược ảnh hưởng của lão hóa
- Điều trị ung thư, AIDS
- Giảm tình trạng mệt mỏi, căng thẳng, cải thiện sức mạnh và sức chịu đựng
- Kích thích hệ thống miễn dịch
- Điều trị nhiễm trùng, giảm viêm
- Điều trị chứng mất ngủ
- Điều trị bệnh đa xơ cứng
- Tăng cường lưu thông tuần hoàn máu
- Giảm đau thần kinh do tổn thương như bệnh lý tiểu đường
- Ngăn ngừa tình trạng buồn nôn, ói mửa
- Cải thiện vết thương
Bài tập về từ trường
Câu 1: Từ trường không tồn tại ở đâu?
A. Xung quanh nam châm.
B. Xung quanh dòng điện.
C. Xung quanh điện tích đứng yên.
D. Xung quanh Trái Đất.
Lời giải
Chọn đáp án C vì từ trường không tồn tại xung quanh điện tích đứng yên
Câu 2: Chọn phương án sai.
Trong thí nghiệm Ơ – xtét, khi đặt dây dẫn song song với kim nam châm, cho dòng điện chạy qua dây dẫn thì:
A. Kim nam châm đứng yên không thay đổi.
B. Có lực tác dụng lên kim nam châm.
C. Lực tác dụng lên kim nam châm là lực từ.
D. Kim nam châm bị lệch khỏi vị trí ban đầu
Lơi giải
Chọn đáp án A. Vì khi đặt dây dẫn song song với kim nam châm, cho dòng điện chạy qua dây dẫn thì kim nam châm bị lệch khỏi vị trí ban đầu ⇒ có lực tác dụng lên kim nam châm (lực từ).
Câu 3: Dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực lên kim nam châm đặt gần nó. Lực này là:
A. lực điện
B. lực hấp dẫn
C. lực từ
D. lực đàn hồi
Lời giải
Chọn đáp án C. Vì dòng điện chạy qua dây dẫn thẳng hay dây dẫn có hình dạng bất kì đều gây ra tác dụng lực (gọi là lực từ) lên kim nam châm đặt gần nó. Ta nói dòng điện có tác dụng từ
Câu 4: Để kiểm tra xem một dây dẫn chạy qua nhà có dòng điện hay không mà không dùng dụng cụ đo điện, ta có thể dùng dụng cụ nào dưới đây?
Lơi giải
A. Một cục nam châm vĩnh cửu.
B. Điện tích thử.
C. Kim nam châm.
D. Điện tích đứng yên.
Lời giải
Chọn đáp án C . Vì để kiểm tra xem một dây dẫn chạy qua nhà có dòng điện hay không mà không dùng dụng cụ đo điện, ta có thể dùng kim nam châm
Hy vọng với những kiến thức về từ trường là gì có thể giúp bạn biết cách xác định từ trường để áp dụng vào làm các bài tập nhé